HAERLEM NIEUWS   januari / februari 2024   Historische Vereniging Haerlem voor een online versie: klik hier

Uit De Hoofdwacht     Januari / Februari 2024 Deze keer over de nieuwjaarsbijeenkomst, de Haerlem podcasts, het 125-jarig bestaan van de Historische Vereniging Haerlem volgend jaar en een vooruitblik op de activiteiten in 2024.   Lees verder

Agenda

Activiteiten in de komende periode

18 januari       Lezing Meet & Greet met de vergeten Achttiende Eeuw   Lees meer       20 januari       Start Cuypersjaar in KoepelKathedraal   Lees meer       29 januari       Historisch Café: architect van Loghem en Tuinwijk Zuid   Lees meer

6 februari       Lezing door Nico Vriend over de collectie van fotopersbureau de Boer   Lees meer       20 februari       Lezing door Marca Bultink over de Bollenstreek   Lees meer       8 maart       Internationale vrouwendag   Lees meer

Haerlem podcast ‘t Sant erover!     Met haar lange en rijke geschiedenis kent Haarlem vele gezichten, elk met een mooi eigen verhaal. In de serie podcasts 't Sant erover!' duiken we in deze geschiedenis en in elke aflevering zoeken ze naar leuke, interessante verhalen en vinden hopelijk bijzondere verhalen en aparte weetjes. Het idee is om elke maand een aflevering te maken over een van de Bijnamen van Haarlem. We zijn begonnen met ‘Spoorstad’, gevolgd door ‘Bierstad’ en vervolgen met ‘Spaarnestad’. Natuurlijk zijn er nog veel meer bijnamen die bij de stad passen zoals ‘Bloemenstad’, ‘Gravenstad’, enz. Natuurlijk zijn alle suggesties van harte welkom! Naast deze lange afleveringen die altijd een interview met een expert zullen zijn, komen er ook korte afleveringen. In Bijzondere buren zal elke keer iemand die in Haarlem woonde, werkte, studeerde of op een andere manier een rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Haarlem of misschien wel Haarlem een rol in het leven van deze persoon. Als eerste besteden we aandacht aan Frits Koolhoven, ja zeker, die andere vliegenier! Natuurlijk zijn er heel veel Haarlemmers waar we aandacht aan kunnen besteden, maar we gaan op zoek juist naar de niet meest voor de hand liggende personen. Juist die mensen die misschien niet de hoofdrol speelde, misschien niet heel erg braaf waren of misschien wel heel bijzondere keuzes hebben gemaakt. Elke podcast proberen we te plaatsen op een moment dat bij de aflevering past. Het onderzoek, het interview of inspreken en natuurlijk het bewerken doen we wanneer het voor het onderwerp het beste uitkomt. Zo kan het zijn dat we aan het begin van het jaar onderzoek doen, in de zomer het opnemen en bewerken en pas plaatsen aan het eind van het jaar. Of onderzoeken, opnemen en bewerken in dezelfde maand. De podcasts worden gemaakt door Wouter van Erkel en Bianca van Haasteren, een klein groepje mensen met flinke ambitie. We kunnen heel goed hulp gebruiken! Heb je een fijne stem om naar te luisteren en zou je ook een keer een aflevering willen inspreken? Heb je suggesties voor een aflevering, natuurlijk met alle informatie die we hiervoor nodig hebben? Ben je goed in het doen van onderzoek? Laat ons het dan weten via podcast@haerlem.nl en we nemen zo snel mogelijk contact op om te bespreken wat de mogelijkheden zijn.

Patrimonium   Een wandeling in de historie van Patrimonium, de buurt waar Jan Rijksen, de auteur van dit artikel, zijn jeugd heeft doorgebracht.   Dit artikel is eerder verschenen in de Haarlemse stadsglossy HRLM   Lees meer

Pandpoort stadhuis Haarlem Foto: Peter en Loes Bongers Krabsporen                         Tijdens de laatste Kunstlijn maakte ik kennis met een vriendelijk echtpaar dat in Haarlem op zoek was naar Krabsporen/pestgleuven/schaafsporen. Ik had daar nog nooit van gehoord, maar de informatie die deze mensen me toezonden, wekte mijn belangstelling voor dit fenomeen: zie de websites schabespuren.de en debelemniet.nl. Het gaat, kort gezegd, om sporen op historische, veelal heilige, gebouwen die door middeleeuwers werden aangebracht vanwege de veronderstelde geneeskrachtige werking van het steenpoeder tegen ziekten als de pest. Vanaf de 14e tot en met de 17e eeuw zijn er veelvuldig meldingen van pestepidemieën in Haarlem geweest. Kort na deze kennismaking brachten ze verslag uit van hun bevindingen in Haarlem. Ze menen dergelijke sporen gevonden te hebben bij het stadhuis, de Bavo, de Nieuwe Kerk en in de Nobelstraat. Ik zocht, maar vind geen bronnen op de website van het Noord-Hollands Archief over dit fenomeen. Wie weet er meer van dit verschijnsel? Lijkt me een nader onderzoek waard. Peter van Wingerden Schrijver deze houdt zich aanbevolen voor uw commentaar via info@haerlem.nl

Kleeding kocht je bij een confectiemagazijn     Om lopend op een van de drukste plekken in de binnenstad omhoog te kijken is niet aan te raden. Ton Apon deed dit wel bij Grote Houtstraat nr. 2, vlak bij de Grote Markt en zag hoog aan de gevel een reclame uit lang vervlogen tijden. Kledingwinkels werden toen nog ‘magazijn’ genoemd. Over de geschiedenis van het ‘Modemagazijn Heeren- en Kinderkleedingstukken J.G. Schürmann’ sinds 1895, gaat zijn bijdrage.   Lees meer

Molen ‘De Slokop’   Na de Tweede Wereldoorlog was het tijd voor het opbouwen van het land. De gelden uit het Marshallplan waren een welkome aanvulling. Deze molen kreeg daar 100 gulden uit waarmee een deel van de restauratie betaald kon worden. Stadsherstel heeft deze molen in 2016 van de Hollandsche Molen overgenomen. Molen De Slokop staat in Spaarndam-Oost aan de Lagedijk 13. Lees het artikel bij Stadsherstel   Foto: Mark Ravesloot. De Slokop molen geheel met zeilen

         

SGVH nieuws   (Tegenover de helaas gesloten Franse delicatesse winkel in de Spaarnwouderstraat nr. 48 staat een elektrakast waarop nu opeens een bijzonder stukje liefdevol geschilderde straatkunst op staat “Bloemen voor verdrietig meisje” van N888K.)   In de SGVH nieuwsbrief van januari onder meer een stukje over straatkunst op een elektrakast, het plaatsen van de gevelsteen “De Vergulde Coorenmaat” in de Valkestraat, de gevelsteen voor de Stephensonstraat, ontworpen door de Haarlemse illustrator/striptekenaar Thé Tjong-Khing, en de gevelsteen van Cajanus voor het Proveniershuis. Lees meer

Jonge Muggen in actie     Het team van de Jonge Muggen heeft versterking gekregen: Emmy Stover, Helma en Johan Groeneveld gaan samen met Andrea, Ingrid, Corrie, Aad en Annelies voor leerlingen van basisscholen een tipje van de sluier oplichten over het Haarlem van vroeger. De stovenzetster, de visvrouw, de bierbrouwster, de ridder, Kenau, de hongerige vrouw, de tante van Lieven de Key: “Het is leuk met de kinderen te praten en ze aan het denken te zetten over hoe het vroeger was. Levende geschiedenislessen!”, aldus de nieuwkomers. Nu het ploegje groter is geworden, wordt het hoog tijd de verkleedkleding na te lopen, aan te passen en uit te breiden. Gelukkig zijn een aantal Muggen héél handig met naald en draad. Tijdens de kerstmarkt werd ook voor vermaak gezorgd. Buiten natuurlijk, en toen ontstond het idee om volgend jaar in ons clubgebouw een aantal fotogenieke plekken te creëren om een kerstfoto in Hoofdwachtstijl te maken. Droger en warmer… Als aanloopje naar het 125-jarig bestaan van de Vereniging Haerlem wellicht?

Uit de Haerlemse boekenmolen       Foute Haarlemmers en hun slachtoffers   Jan-Jaap van den Berg & Jan de Roos Uitgeverij Loutje € 29,95 ISBN 9789491936456 Hoe de oorlog angstaanjagend dichtbij komt. Bespreking van het boek Fout Volk van Jan-Jaap van den Berg en Jan de Roos Fout volk, dat maar liefst 368 pagina’s telt en ruim 160 illustraties, levert heel wat nieuwe inzichten op over de oorlogsgeschiedenis van Haarlem. Kennemerland is het toneel geweest van brute terreur, maar ook van (gewapend) verzet. De namen van Hannie Schaft, Fake Krist en Corrie ten Boom zijn alom bekend geworden. Toch loopt de kennis over Haarlem in de bezettingsjaren nog steeds behoorlijk achter vergeleken met andere grote steden, en zelfs kleinere gemeenten. Over collaboratie, roof en verraad in Haarlem was nog maar weinig bekend. Dit boek brengt daar verandering in.    Lees de recensie van Wim Cerutti       Koloniaal Haarlem   Rosemarijn Hoefte, Henk Schulte Nordholt, Dineke Stam, Mariette van Wenum € 19,95 ISBN 9789491936449 Koloniaal Haarlem maakt op toegankelijke wijze inzichtelijk welke plaats Haarlem en haar inwoners in het koloniale systeem innamen. Het boek beschrijft de impact van de koloniale expansie waarbij Nederlanders gebieden veroverden om land en mensen in bezit te nemen en uit te buiten. Die lijn wordt doorgetrokken tot in de eerste helft van de 20e eeuw. Koloniaal Haarlem concentreert zich op de rol van de Haarlemmers en hun bedrijven en instellingen, maar beschrijft ook wat de inwoners, vroeger en nu, merken van de handel en wandel van stadgenoten in onder meer Suriname, de eilanden onder Nederlands gezag in de Caraïben en voormalig Nederlands-Indië. Hierbij is er ook aandacht voor stemmen die klonken tegen het systeem van slavernij en kolonialisme. Lees meer

Gratis Haerlem Jaarboeken     De bibliotheek op de zolder van de Hoofdwacht herbergt enorme stapels Haerlem Jaarboeken. Wie een of meer jaargangen mist, kan zijn/haar serie gratis komen aanvullen, zolang de voorraad strekt. Alleen het meest recente Jaarboek van 2022, kost €17,50. Belangstellenden kunnen een mailtje sturen naar Nico van Waarde. Hij neemt dan contact met u op om e.e.a. te regelen.

Haerlem Nieuws is een twee-maandelijkse uitgave van de Historische Vereniging Haerlem Contact   Algemeen   Redactie   De website   Ledenadministratie   Afmelden Nieuws   Lid worden Historische Vereniging Haerlem Postbus 1105, 2001 BC Haarlem De Hoofdwacht, Grote Markt 17 Haarlem 023 5345422